LOS FREJALS QUE MARMUSAVAN
A L'AURELHA DELS DRÒLLES

Après sa sesilha de presentacion al Pòl internacional de la Preïstòria a l’ocasion de la Fèsta de la Sciéncia puèi sa projeccion dins la Seleccion Oficiala del Festenal del Film d'Arqueologia d'Amiens cobèrt per nòstres confraires de França 3 Picardie (veire los reportatges çai-dejós), lo segond opus de nòstra colleccion de films "per veire la Preïstòria del dedins" daverèt aquest estiu lo Prèmi del Melhor Film per l'Apròchi Original al Festenal Objectiu Preïstòria de Puèg Merle. Comença uèi una virada dins las escòlas primàrias de la val de Vesèra, gràcia al sosten de la Comunautat de Comunas « Vallée de l'Homme ». La prumièra que se debanèt a Las Aisiás lo 7 d’octobre augura d'una brava aventura umana. De la que laissa una emprenta rasseguranta e estructuranta per la vita.

Apréner sul bot dels dets

Suaudament, druebi la pòrta de la meravilha. Lor disi tot bas, conjugant umor e mistèri : « Sabètz qu'emb las bolas de cristal, òm legís dins l'avenidor ? Òc ! E ben emb los frejals talhats, òm legís dins lo passat... » Los dròlles escarcalhan los uèlhs, començan a sorire. « Quand òm tròba après la plòvia dins un camp laurat un esplech que lusís de totas sas facietas talhadas e qu'òm es lo prumièr a lo préner... alara òm tòca la man de l'òme preïstoric que l'a faiçonat. Volètz ensajar ? » Silenci, respècte e totala impaciéncia de tentar la granda experiéncia, lo prodigiós saut cap al grand passat.

Aquel talier s'organiza a l’entorn d'autentics frejals talhats que los dròlles an lo drech de tocar. Lo fan emb prudéncia, emb delici, de còps los uèlhs barrats. Aquel talier ven en seguida de la projeccion del film "Un Château Hanté par la Préhistoire" dins lo qual l’especialista de l'esplech preïstoric Joan-Luc Piel-Desruisseaux lor a contat, gràcia a qualques esplechs claus, las etapas majas del parcors de l'umanitat. E aquò, gràcia a la fabulosa colleccion amassada per Claudi Douce dins lo Castèl de Sauvabuòu qu’es a Aubàs. Entau, aquò’s coma se los frejals filmats sortián del film e qu'òm entrava dins la 3D... Après l'imaginari sollicitat per l'imatge e la benda son originala, lo tocar es estimulat e aquí, d'un còp, òm percep tota la fieretat de l'eretatge a aquela lusor qu’escandilha dins los regards e a las questions judiciosas que son pausadas. Curiositat, vivacitat, suausor, la prumièra data d’aquela virada de projeccion dins las escòlas primàrias realizada emb lo concors de la Comunautat de Comunas « Vallée de l'Homme » se debanèt d’un biais ideal. Se tenguèt dins l'escòla de Las Aisiás, capitala mondiala de la Preïstòria, tot un simbòl, emb lo sosten benvolent de la directritz e dels regents del cicle 3, Severina Négrier, Berengèra Dollé, Julian Kazmierczac e Joan-Felipe Peyrot. Que ne’n sián aicí calorosament mercejats.

L'espaci d'una vita e la vita d'una espècia.

Cirurgian de formacion, paleontològ de còr, Joan-Luc Piel-Desruisseaux ne’n es a la seisena edicion de son libre "Outils préhistoriques" onte compila e actualiza los prètzfachs dels cercaires en Preïstòria. Se al fial del film conta gràcia als esplechs la vita d'una espècia, la nòstra, l'autre personatge conta son pròpri parcors, l'espaci d'una vita, la d'un dròlle en escac a l'escòla e que per autant vai reüssir una estorbissenta carrièra dins la publicitat. Los dos amics, moguts per un embelinament comun per las sciéncias naturalas, l'istòria de la Tèrra, l'istòria de la vita, trian ensemble dempuèi mai de vint ans de pilòts de frejals talhats per crear una basa de donadas. Una disciplina formidabla, quand òm i sosca, per aquels dos òmes a las vitas ben plenas que se pausan uèi la question de la marca que laissaràn aicí-bas e mai enquera la de l'existéncia del monde dels esperits.

« Ai lo culte dels aujòls » declara bravament Joan-Luc, lo cirurgian que a costejat tan sovent aquela frontièra cap al desconegut. Claudi, per çò qu’es d’el, sent una preséncia dins son luòc emplenat d'òssaments de mamots e de vestigis de las culturas paleoliticas ̶ 99 % de nòstra istòria ̶ tots aquels tresaurs faits per la man de l'òme abans la machina. Sap que son castèl es trevat per la Preïstòria.

De tal biais que ̶ camin initiatic per nòstres pichons ̶ aquel film tracta tanben de las grandas questions espiritualas que nos animan mai lo temps passa. Devolut a la coneissença e a la reflexion, aquel film a recebut un fòrt bon acuèlh al Festenal del Film d'Arqueologia d'Amiens a la prima passada. Un rendètz-vos essencial onte totas las epòcas e totas las civilisacions son representadas dins lo somptuós cinema Gaumont d'Amiens. Arqueològ el meteis, lo director d’aquel festenal, Tahar Ben Redjeb, acomplís dempuèi trenta ans un trabalh de fons per que los melhors films documentaris abordant l'istòria de l'umanitat sián visibles e recompensats. A l'ocasion de la presentacion de nòstre film lòrs d'una de las tres sesilhas consacradas a la Preïstòria, ai agut lo plaser d'èstre questionada per Joan-Paul Delance, confrair erudit de França 3 Picardie. Trobaretz sus aquela pagina nombrós extraits del film e sa presentacion lòrs del festenal ental coma lo reportatge tele difusat lo quite ser.

E per acabar en beutat cal rapelar que nòstre film, "Un Château Hanté par la Préhistoire" daverèt aquest estiu lo Prèmi de melhor film per l'Apròchi Original al Festenal Objectiu Preïstòria de Puèg Merle, Prèmi balhat per una jurada compausada de preïstorians e de cineastas. Un omenatge a aquel doble titre excepcional. L'annada 2014 m'aurà tanben aportat la granda jòia d'èstre nomada "Femna de l'Annada" dins la categoria Cultura e Patrimòni per lo Club de la Premsa de Dordonha. De que nos balhar de las alas per contunhar la mission de Ferrassia TV : rendre, gràcia a la Preïstòria, son patrimòni e sa dignitat a l'umanitat.

Sofia Cattoire

NB : clicatz sus las fòtos per descobrir l'album complet que conten coma totjorn mai de fòtos que la pagina ela-mèma.

Bon de comanda del DVD