Fotòs de l'article Estampar l'article Acuelh Barratz aquela fenèstra Estampar l'article Acuelh

LA FAMILHA LÒSTE, DINASTIA PAÍSANA DEL PERIGÒRD, CELÈBRA LOS 80 ANS DE MARGARIDA

Margarida Lòste, genta paísana del Perigòrd Negre que, lo temps d’una vita, a traversat un espaci temps de pas creire, la transportant de l’arair als O.G.M, amassaira de botarèls inveterada, manejaira de motosseja expèrta – se calfa emb de buesc dempuèi totjorn – a festejat sos 80 ans au mièg dels seus : dos enfants, ueit pitits enfants, dètz reire pitits enfants …que li avián preparat un subrebèl aniversari a la sala de las fèstas de Jorniac, la cobrissent de flors e de testimoniatges de tendresa.
Son filh Claudi nos a confiat lo tèxte qu’aviá escrit en secrèt per l’escasença. Lo publicam aicí amb jòia, que descriu amb delicadesa tot l’itinerari d’una mair a travèrs lo sègle passat, dins aquel Perigòrd Negre qu’incarna tant prigondament.


 

Mamà,

Auèi, 80 ans. Lo 4 de novembre 1926, naissiás al Molin Blanc a Rofinhac. Tre l’atge de 12 ans quitaves l’escòla que te fasiá far 4 quilomètres a pè dins los bòscs. Quitaves l’escòla per t’ocupar dels frairs e sòrs qu’eres l’ainada.
T’apelavan la « Nène », chafre qu’aviás en orror…
Començaves lo trabalh de la tèrra, coma disiás…

Sus tos 13 ans, amb tota la familha, venes a Fontvidal, Sant-Cir. Aquò’s aquí que rencontres lo qu’anava venir nòstre pair. Vos maridatz en 1945. Pitit maridatge. La guèrra ven de s’acabar. Vos installatz a Rotersac amb de mejans rudimentaris e, coratjosament, començatz de menar aquelas bosigas.

10 d’abrial de 46, avetz une polalha de mai maisei qu’arribi per ornar lo tropèl.
30 de setembre de 48, aquò’s lo Miquèl, e vaquí, la bassa-cort es al complet, plena de bonaür.

Mas vaquí, lo papà ven infirme en 50, alaidonc aquí, los ròtles son inversats. Aquò’s tu, mamà, que pren l’esteva del brabant, que mòlzes las vacas, embuques los guits, cargues las carretas de fen, tots los trabalhs lords, e lo papà pren la coa de la padela, s’ocupa de nosaus, e cerca las trufas, la caça e la pesca, los pitits trabalhs, mai que mai gardar las vacas e las ovelhas.

Sovent oncles e tantas son aquí per t’ajudar… Pensi a La Ferrassia e a tas sòrs que son pas aquí auèi.

Mamà, te mercejam per nos aver engarlandats cada còp que nòstras nòtas a l’escòla baissavan… Voliás pas que fuguessen coma tu, juste legir e escriure, tu qu’aviás raivat de tot apréner, voliás pas que tenessen lo margue de la trenca e l’esteva del brabant (entre parentèsis, un dels dos l’a pas fait mas l’autre los a remplaçats per une clau a moleta e lo volant del tractor…) Me soveni, aviái agut una nòta que me fasiá segond sus tres, per mieja punt (82,5 sus 100). La prumièra, la Mauriceta aviá agut 83 ! Laidonc aquí, lo quite ser ses anat veire, a Sant-Avit-de-Vialard, la regenta, aquò aviá « bardat » al sopar per mas aurelhas…

Pr’aquò, avem passat una enfància urosa, avem tots los quatre viscut amb pauc, belcòp de trabalh, mas de bonaür. Las bonas seradas de Nadal o del prumièr de l’an, o a desfolhar lo tabac amb los Janvier, nòstres vesins d’autres còps… las partidas de « borra » e l’estiu las mongetas verdas, excusatz, los costelons, los botarèls, aquò’s totjorn d’actualitat, e nòstra prumièra comunion, lo mai grand repais de familha… E puèi « Claudi, se as ton certificat, vendrem una vaca se zo cal mas auràs una mobilèta, parièr per lo Miquèl.» Quand sei partit al servici militari, me rapèli, tu e lo papà, vòstras lagremas… Al retorn, quitèri pauc a pauc la bòrda per la Pòsta, lo Miquèl demorava en çò vòstre.

Coma fuguèt granda ta jòia quand nos maridèrem ! Anaves aver las doas dròllas qu’aviás totjorn raivat quand eres jòuna, aver de « pissairas »…

Mamà, de jòias ne’n as conegudas, mas de malurs tanben. Ne’n citarai nonmàs dos. Lo 21 de junh de 74, lo papà nos quitava, un mes avant que tornessi en Dordonha. E aquela annada, lo tonton Jaques, ton pitit frair. Tots dos nos mancan auèi.

Quand as agut ta retirada, tas mai grandas distraccions fuguèron ton sacrat vargier, tos lapins e polets, los botarèls, plan segur, mas mai que mai los viatges amb tos gardas del còrs : la Terèsa e la Pauleta e ta pita cort : tas sòrs… As fait ton baptisme de l’èr avant nautres tots. Lo torn… del monde maisei ses a la punta del progrès, ses sus internet...

E lo viatge del dimars a Albuga, amb lo Ralf e l’Elgà, tos vesins auèi. Mas ton prumièr grand viatge fuguèt per París, per descobrir un sacrat botarèl. Lo 16 de febrièr de 1972, naissença de ta prumièra pita dròlla. Prumièra d’una granda tièra... lo factor a sonat cinc còps, chas lo Miquèl nonmàs tres... manca de gasoil… o tròp de trabalh.

Alaidonc la Valeria arriba seguida per la Nadèja, lo Joan-Cristòl, lo Ciril, la Benedicta, la Sandrina, la Maria e lo Pèire.

16 de setembre de 98, segonda tièra, ères ‘ribada granda mair. Vaquí l’Emilia, l’Antonin, lo Paul, lo Martin, la Lòrina, la Romana, la Kassandrà, lo Lysendre, la Constança e la darrièra : la Solèna.

Quina lista ! Per tos 90 ans benlèu serà doblada…

Mamà, amb las 4 ròsas que tots los 20 ans t’ofrissèm, te desiram un uròs 80 èma aniversari.

Mercés per tot.

Ton dròlle, Claudi Lòste

Mercejam tota la familha Lòste de nos aver convidats a quela subrebèla fèsta de familha

Copyright (c) Ferrassie-TV 2006 Fotòs | Somari